Wederzijds vertrouwen en betrokkenheid
Goed begonnen…
Cruciaal voor de vertrouwensrelatie tussen familie en school is het moment van de inschrijving. Voor iedereen, maar des te meer voor families met een problematische schoolachtergrond, is deze eerste indruk niet te onderschatten. Om misverstanden te vermijden is het dan ook een must om ervoor te zorgen dat er iemand kan vertalen indien nodig en dat het contact verloopt in een positieve sfeer. Interculturele bemiddeling biedt hier een absolute meerwaarde.
Communicatiestrategie
Verder is een degelijke communicatiestrategie op school- en klasniveau naar de ouders en de leerlingen een absolute must voor een goede samenwerking en de opbouw van vertrouwen (zie ook Algemene handvaten).
Rechtstreeks contact
Rechtstreeks contact met de ouders werpt de meeste vruchten af als je tot een goede vertrouwensband wil komen. Af en toe een huisbezoek brengen bij leerlingen die het moeilijk hebben toont een duidelijk engagement van de school. Het uiteindelijke doel is steeds om de Roma-ouders zoveel mogelijk zelf op school te krijgen. Informeel contact voor of na schooltijd aan de schoolpoort of in de klas verlaagt de afstand tot de leerkracht. Voor oudervergaderingen, rapportuitreikingen, schoolfeesten e.d. dient alles in het werk gesteld te worden om de ouders te mobiliseren. Dit gebeurt best mondeling door rechtstreeks contact, telefonisch of per huisbezoek (briefjes of agenda’s worden niet vaak gelezen).
Kort op de bal
Het is van cruciaal belang er alles aan te toen opdat Roma-leerlingen daadwerkelijk naar school komen. Pas als ze aanwezig zijn, kan motivatie zich verder ontwikkelen. Daarvoor moet je ook rechtstreeks met de ouders kunnen samenwerken (zie vorig punt). De school kan bij afwezigheid de ouders opbellen, de jongeren sms-en, een huisbezoek doen, een bemiddelaar of brugfiguur sturen. Speel hier kort op de bal: geef bij ongewettigde afwezigheid meteen een signaal en geef slechte gewoonten geen kans om te ontstaan. Luister bij contact met de familie naar wat de reden van afwezigheid was en geef indien mogelijk ook een aanzet om het probleem op te lossen.
Netwerking
De sterke invloed die de familie heeft op de schoolcarrière van de Roma-leerling maakt het noodzakelijk dat je samenwerkt met het thuisfront. Voor een integrale benadering kan de school hiervoor allianties aangaan met externe diensten. Samenwerking, overleg, taakverdeling en afstemming met een netwerk van professionele partners die betrokken zijn bij de familie en de jongere is noodzakelijk (CLB, hulpverlening, bemiddelaar, jeugdconsulent, jeugdbrigade, …). De begeleiding kan zo een coherent geheel worden waarin de verschillende partners gelijke doelen nastreven, eenduidige boodschappen geven en zich consequent engageren.
Stappen naar emancipatie
Bij heel wat jongeren is de wil aanwezig om hun school af te maken, verder te studeren en te gaan werken. Rolmodellen kunnen het voorbeeld geven en zo jongeren én hun ouders helpen overtuigen. Ze kunnen bijv. worden ingeschakeld in rondetafels met ouders en jongeren waarbij succesverhalen worden overgebracht.
Ook de schoolloopbaan van Roma-meisjes staat of valt met de steun van hun vaders of (jonge) echtgenotes. Informatiecampagnes binnen de gemeenschap kunnen dezen doen nadenken over het belang van onderwijs, voor het meisje zelf en voor de gemeenschap als geheel.