Foyer-publicaties over Roma

Boeken zijn te bestellen via secretariaat@foyer.be of 02/411.74.95.

SYRISCHE DOM-VLUCHTELINGEN IN BRUSSEL

Hun leven, achtergrond en uitdagingen

Foyer, 2020, 80 p.

In de lente van 2015 merkten sociale en preventiewerkers in de gemeente Anderlecht de aanwezigheid op van families in het Kuregemse Dauwpark die erg sterk deden denken aan reeds aanwezige Roma-groepen. Nochtans spraken ze een voor hen onbekende taal. Dit bleek het Domari te zijn, de taal van de Doms uit het Midden-Oosten. Zo realiseerde men zich geleidelijk aan dat tussen de duizenden Syrische oorlogsvluchtelingen die zich in Brussel vestigden, zich een groot aantal Doms bevonden, de ‘Roma’ uit het Midden-Oosten.

Mettertijd werd duidelijk dat deze groep in verschillende domeinen veraf stond van de Brusselse samenleving en dat er nog een hele weg voor de boeg was naar een duurzame inclusie. Enkele organisaties en gemeenten waar vele Doms woonden begonnen hen specifieke aandacht te schenken en met hen te werken.

Begin 2019 startte Eva Khalil, zelf van Syrische afkomst, als bemiddelaar in de Foyer om met de Syrische Doms te werken. In dit boek schrijft ze, in samenwerking met de Roma-dienst, haar ervaringen en analyse neer met betrekking tot deze groep.

Dit boek tracht een beknopt beeld te geven over de Syrische Doms en hoe ze zich trachten staande te houden tussen hun verleden en het heden. Waar liggen hun origines? Hoe was hun situatie in Syrië? Wat weten we over hun moedertaal? Welke migratieroutes gebruikten ze om West-Europa te bereiken?

Eenmaal in België worden ze geconfronteerd met de noodzaak om de kinderen naar school te sturen, werk te zoeken enz. Hoe vergaat het hen hierbij? Wat loopt er moeilijk en welke zijn de uitdagingen? Welke hoopvolle initiatieven bestaan er al in Brussel?

Een betere kennis van deze mensen betekent voor vele professionals en vrijwilligers een eerste stap naar een meer effectieve dienstverlening ten aanzien van deze nieuwkomers.

Klik hier om een uitgebreide samenvatting van het boek te lezen.

Naar aanleiding van 10 jaar Roma-werking in Brussel (opgestart na het boek De Roma van Brussel, Foyer, 2004) en de recente liberalisering van de arbeidsmarkt voor personen afkomstig uit Roemenië en Bulgarije begin dit jaar, belicht Koen Geurts van de Dienst Roma & Woonwagenbewoners van Foyer vzw de belangrijkste evoluties binnen de Roma-gemeenschap in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Bijkomend onderzoek werd verricht om de diverse Roma-groepen duidelijker in kaart te brengen: hun aantallen en verspreiding, hun situatie, bezigheden en ambities enz. Ook worden de verschillende sociale en culturele achtergronden van de aanwezige groepen in de landen en regio’s van herkomst belicht.

Het boek dient tevens als praktisch instrument voor mensen uit het onderwijs en de hulpverlening die met Roma-families werken. Thema’s als onderwijs, bemiddeling, bedelen enz. worden grondig uitgediept. Tal van tips worden aangereikt voor een beter begrip van Roma-families, voor een vruchtbare samenwerking met hen en voor een adequate beleidsmatige aanpak.

De kracht van het boek schuilt in de maximale inbreng van Roma zelf, niet in het minst van Roma-bemiddelaars. Zij geven inzicht in de logica die bij vele Roma meespeelt met betrekking tot allerhande topics. Het boek is dan ook doorspekt met getuigenissen en culturele duidingen. Hiermee wil de Dienst Roma & Woonwagenbewoners van het Regionaal Integratiecentrum Foyer de terreinervaring die werd opgedaan gedurende zijn tienjarig bestaan, delen met ieder die professioneel of op vrijwillige basis met Roma te maken heeft.

BUURTFICHES BRUSSELSE WIJKEN

In het kader van het project Roma-stewards werden in het voorjaar 2013 in het Brussels Gewest enquêtes uitgevoerd in meerdere buurten waarin veel Roma wonen. De bedoeling was om beter zicht te krijgen op de relatie tussen Roma, de buurt en de lokale instanties en diensten.

Via dit buurtonderzoek werd een analyse gemaakt van wat de problemen, mogelijkheden en uitdagingen zijn m.b.t. de aanwezigheid van Roma, in relatie tot de buurt waarin ze wonen en/of hun tijd doorbrengen.

Het buurtonderzoek concentreerde zich op woon- en ontmoetingsplaatsen van Roma in Molenbeek, Schaarbeek en Anderlecht:

• In Schaarbeek: Gaucheretplein, Liedtsplein en Koninginneplein
• In Kuregem (Anderlecht): Raadsplein
• In Molenbeek: Sint-Jan-de-Doper-Voorplein

De Roma-stewards bevroegen Roma-families uit de buurt (divers qua nationaliteit, leeftijd, geslacht) over hun socio-economische situatie en hun relatie tot de buurt waarin ze wonen.
Dit gebeurde door middel van individuele interviews en de organisatie van focusgroepen met Roma-vertegenwoordigers uit de buurt.
Daarnaast werden verschillende lokale diensten aan de hand van een mondelinge enquête bevraagd over het contact met Roma, buurtoverlast, enz.

De voornaamste domeinen waarin plaatselijke actoren ondersteuning van Roma-stewards kunnen gebruiken, zijn:

• mogelijk maken van communicatie en samenwerking tussen gemeentelijke preventiediensten en Roma-families (zoals o.a. bemiddelen in moeilijke overlastdossiers);
• bevorderen van samenleven in buurt:
– verhogen van betrokkenheid van Roma bij het plaatselijke aanbod van activiteiten en evenementen;
– bevorderen van het samenleven tussen Roma en andere buurtbewoners;
• kennis verhogen van plaatselijke actoren over Roma a.h.v. infosessies;
• scholarisatie van kinderen.

Ook verkrijgbaar bij Foyer:

ROMA-ZIGEUNERS. OVERLEVEN IN EEN INDUSTRIËLE SAMENLEVING

Maurits Eycken, 2006

Hoe overleven Roma-zigeuners in een industriële samenleving en welke rol speelt de kumpania, de eigen leefgroep, hierbij? Is er sprake van identiteitsverlies en maatschappelijke kwetsbaarheid? Zijn alle zigeuners profiteurs en criminelen en hoe is hun relatie tot de ’buitenwereld’, de gadze? Maurits Eycken brengt na antropologisch onderzoek een nieuwe visie naar voren. Hij verbleef bij de Vlasika Rom in Praag, breidde zijn onderzoek uit tot in Slowakije, Hongarije, Roemenie en eindigde bij de Rom in Vlaanderen. Hij brengt hun cultuur, hun taal, hun manier van leven en bestaan in kaart.

Roma-zigeuners. Overleven in een industriële samenleving wil op een wetenschappelijke manier afrekenen met een aantal vooroordelen en stereotiepe beelden over de Roma, maar ook met de slachtofferrol die deze groep vaak toebedeeld krijgt. Niet alleen voor wie beroepsmatig en wetenschappelijk betrokken is bij de Roma-zigeuners, onder meer op het vlak van beleidsadvisering, is dit boek een must, maar ook voor iedereen die zich vragen stelt over intercultureel samenleven. De studie van de Roma als een groep, die de grenzen tussen de in- en outgroep vaak erg scherp stelt, geeft een beter inzicht in de mechanismen waardoor sommige groepen in onze samenleving zich expliciet willen onderscheiden en maakt duidelijk tot welke consequentie dat onderscheid kan leiden voor het samenleven.

Het boek verscheen in 2006 en kreeg een tweede druk in 2012.

Prijs: €20 + verzendingskosten

Verkrijgbaar via de Romadienst: koen.geurts@foyer.be