Muziek, het hart van de Roma-cultuur

Muziek is voor de meeste Roma heel belangrijk. In de muziek drukken ze zowel de vreugde als het verdriet uit die eigen zijn aan het Roma-leven.

Net zoals hun taal brachten Roma hun muziek mee uit India. Maar op hun lange tocht naar Europa namen ze invloeden mee van overal. Op hun beurt hadden Roma ook vaak een invloed op de lokale muziek van de streken waar ze doorheen trokken. Zo zit er Roma-invloed in de Turkse percussie, de Flamenco-muziek van Zuid-Spanje en natuurlijk de volksmuziek uit de Balkanlanden.

Als voorbeeld enkele fragmentjes die de rijke traditie van zang en dans bij Roma illustreren:

• RomaFest, “Body Percussion” (dans)
• Russische dans “Shatritsa”, Anna Vasilevskaya & Friends
• Carlos Saura: Flamenco, Flamenco

Activiteit: typische instrumenten

Op het overzichtsblad instrumenten kun je de typische instrumenten bekijken die door Roma overal in Europa worden bespeeld. Welke instrumenten kun je terugvinden in onderstaande fragmentjes uit films van Tony Gatlif, een regisseur van Roma-origine? Gebruik hiervoor het invulblad.

De rode appel

Hieronder vind je de muziek en tekst van een bekend en eenvoudig Roma-liedje, dat je makkelijk zelf kunt leren zingen ! Wie kent er trouwens het woordje ‘lollipop’ of ‘lolly’ niet? Het komt van het Romanes ‘loli phabaj’, dat ‘rode appel’ betekent. Denk maar aan de rode appels met suikerlaag die soms nog op kermissen worden verkocht.

Bekijk dit fragmentje uit Tabor ukhodit v nebo (Het Zigeunerkamp gaat naar de hemel), een Russische film uit 1975 van Emil Loteanu.

Het verhaal van de film speelt zich af in Bessarabië (vandaag de republiek Moldavië) en gaat over de tragische liefde tussen het rebelse Zigeunermeisje Rada en de paardendief Zobar.

LOLI PHABAJ

Andro verdan drukos nane,
man pirani šukar nane,
Loli phabaj prečinava (hop, hop, hop),
jek paš tuke, jek paš mange (hop, hop, hop).
La la laj la la la laj (hop, hop, hop)
jek paš tuke, jek paš mange (hop, hop, hop).

De woonwagen heeft geen vloer,
Ik heb geen liefje,
Ik snijd de rode appel in tweeën (hop, hop,hop),
De helft voor jou, de helft voor mij (hop, hop,hop).
La la laj la la laj (hop, hop,hop)
De helft voor jou, de helft voor mij (hop, hop,hop).